Steeds meer gemeenten zetten kennis en expertise uit de jeugd-ggz in om de zorg dichtbij huis te verbeteren. Inspirerende voorbeelden verzamelt het Kenniscentrum in het dossier Jeugd-ggz in het voorveld. Een daarvan is de Praktijkondersteuner Jeugd bij huisartsenpraktijken in de regio Maastricht-Heuvelland. Een succesvolle, vijfjarige pilot hiermee liep vorig jaar af en laat zien hoe het anders kan: de inzet van praktijkondersteuners leidt tot betere regionale samenwerking, betere triage in de huisartsenpraktijk en tevreden patiënten.

Een Praktijkondersteuner (POH) Jeugd brengt de hulpvraag van kinderen, jongeren en ouders in kaart, en adviseert de patiënt en de huisarts over een mogelijke aanpak van de problemen. Die kan bestaan uit een korte behandeling bij de praktijkondersteuner zelf, of een doorverwijzing naar specialistische zorg.

De regio Maastricht-Heuvelland introduceerde de functie van Praktijkondersteuner Jeugd in 2016. Dat was de start van een pilot die duurde tot eind 2020. Alle resultaten en aanbevelingen voor de toekomst staan in het rapport POH Jeugd in Maastricht-Heuvelland – Resultaten 2016-2020. De inzet van de praktijkondersteuner in deze regio heeft in 2021 in alle gemeenten een vervolg gekregen.

Betere samenwerking en triage

Doordat de Praktijkondersteuner Jeugd zelf korte behandeltrajecten aanbood, zag de regio het aantal verwijzingen door huisartsen aanzienlijk afnemen: maar liefst tweederde van de patiënten kreeg géén doorverwijzing naar jeugdhulp of jeugd-ggz.

Bovendien is de triage in de huisartsenpraktijken verbeterd, doordat de praktijkondersteuner meer kennis en tijd heeft om een inschatting van de problematiek te maken. Wanneer de praktijkondersteuner wel adviseert om door te verwijzen, sluit de verwijzing beter aan bij de hulpvraag.

Ook de samenwerking tussen de Heuvelland-gemeenten, Jeugdzorg en huisartsenzorg is verbeterd. De tevredenheid van de samenwerkingspartners is hoog. Zij zien de laagdrempelige en snelle toegang tot (specialistische) kennis als belangrijk voordeel. Het goede contact met de netwerkpartners zorgt voor beter afgestemde zorg.

Snelle en passende hulp

Ook jongeren en ouders in de regio zijn tevreden over de inzet van de Praktijkondersteuner Jeugd. De meerderheid is snel en in korte tijd geholpen, en 58% van de kinderen, jongeren en ouders ontving direct hulp van de praktijkondersteuner zelf. Het aanbod van kortdurende en/of lichte jeugdhulp in de regio is hierdoor verbeterd, wat verergering van klachten kan voorkomen.

Het merendeel van de hulpvragen dat de praktijkondersteuner zelf behandelt heeft betrekking op: angst, stemmingsklachten/depressie, echtscheidings- en gezinsproblematiek, systeemproblematiek, sociale problematiek, rouw, opvoedproblemen, somatische problemen en stress.

Extra aandacht voor kwetsbare gezinnen

Binnen de pilot in de Heuvelland-gemeenten liep het aparte traject Blauwe zorg in de wijk. Bij twee huisartsenpraktijken in Maastricht-Oost voerde de praktijkondersteuner extra taken uit, met aandacht voor de versteviging van het jeugdzorgnetwerk gekoppeld aan de huisartsenpraktijken en de samenwerking met de scholen.

Hierbij hoorde ook een ‘regisseursrol’ binnen de gezinnen: de praktijkondersteuner plande afspraken met betrokken hulpverleners, begeleidde gezinnen bij afspraken en had een controlerende/opvolgfunctie. In de wijken waar de Blauwe zorg-pilot liep wonen relatief meer kwetsbare gezinnen.

Verder lezen

>> Bekijk het dossier Jeugd-ggz in het voorveld
>> Lees het rapport POH Jeugd in Maastricht-Heuvelland – Resultaten 2016-2020

>> Meer nieuwsberichten van het Kenniscentrum