Door de uitbraak van het coronavirus zijn het spannende en onwerkelijke tijden. Leerlingen gaan niet naar school en we vermijden sociaal contact zoveel als mogelijk. Hoe leg je kinderen uit wat er aan de hand is? Hoe praat je met hen over de impact van het virus, bijvoorbeeld als zij angstig zijn of autisme hebben? En waar vinden professionals betrouwbare informatie en hulpmiddelen? Hieronder staan adviezen en informatie van verschillende experts en organisaties op een rij.

Jonge of angstige kinderen

Adviezen van experts uit de kinder- en jeugdpsychiatrie

Kinder- en jeugdpsychiater Arne Popma en emeritus hoogleraar Kinder- en jeugdpsychiatrie Frits Boer delen praktische informatie voor ouders van (met name) erg jonge of angstige kinderen, in de handreiking Hoe praat je met je kinderen over het coronavirus?. Deze bevat concrete adviezen; bijvoorbeeld over hoe je eerlijk kunt zijn tegen je kind, en het tegelijkertijd vertrouwen geeft. Ook staan in dit document voorbeelden van korte, heldere uitleg aan een kind over corona.

Omgaan met angst als ouder of leerkracht

Anne van der Meer is orthopedagoog bij Marant Behandelpraktijk. Ze stelde een lijst met tips op voor ouders en leerkrachten. Hoe kunnen zij handelen wanneer kinderen angstig zijn voor het coronavirus?

Algemene uitleg via boek en video

Flip en grote vriend is een informatief prentenboek over corona, met een op maat gemaakte uitleg voor jonge kinderen.

De korte film Pandemie op aarde is een animatie voor jonge kinderen met een fictief verhaal over ‘Pandemie’ van de planeet Covid. De tekenfilm legt uit wat corona is, waarom ouders thuiswerken en hoe kinderen kunnen helpen.

Vlogserie voor ouders van jonge kinderen

(Thuis)werk & gezin: hoe dan?! is een serie korte vlogs over de praktische en emotionele kant van het ouderschap tijdens de coronacrisis. Professionele hulpverleners delen in de vlogs persoonlijke inzichten, ideeën en tips. Zorgprofessionals die met jonge kinderen en ouders werken en willen bloggen of vloggen kunnen zich melden bij IMH Nederland.

Kinderen en jongeren met autisme

Wat kun je doen om je kind met autisme gerust te stellen?

Janette Zomer is orthopedagoog bij het Autismehuis. Zij maakte een document om kinderen/jongeren met autisme (ASS) duidelijkheid te geven rondom het Coronavirus. Oudervereniging Balans deelt haar adviezen op hun website.

Op de website van het Autismehuis kunnen ouders meer hulpmiddelen en dagschema’s van Janette Zomer downloaden. Deze bieden handvatten nu de scholen gesloten zijn. Hoe maak je die verandering voorspelbaar?

Het Leo Kannerhuis, Youz en het Regionaal Autisme Centrum maakten het Dagprogramma Geprikkeld door autisme, gericht op ouders, verzorgers en begeleiders van kinderen met autisme. Het programma kan helpen om een vast dagritme te maken voor de schooldagen. Met behulp hiervan kan het hele gezin (of de groep) overleggen over een passend programma waarbij iedereen zich gehoord voelt.

Heldere uitleg in korte video’s

Geef me de 5 is een praktische methodiek voor omgang met mensen met autisme. Op hun YouTube-kanaal delen ze video’s met heldere uitleg over het coronavirus, de maatregelen en de gevolgen die deze kunnen hebben. Dit zijn de twee meest recente.

Aandacht voor kwetsbare kinderen

Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer vraagt extra aandacht voor kwetsbare kinderen en kinderen met een lastige thuissituatie:  “Let op elkaar. En vooral: let op de kwetsbare kinderen en jongeren. Niet ieder kind heeft een fijn thuis. Een kind is nu extra kwetsbaar. Vergeet dat in deze hectische tijden niet.” Lees meer op de website van de Kinderombudsman. Hier staan ook tips en links naar meer informatie voor kinderen en jongeren zelf.

Ook de Raad voor de Kinderbescherming (Rvdk) vraagt extra aandacht voor de kinderen die op dit moment in een onveilige thuissituatie verblijven, of bij wie in het gezin complexe problemen spelen. Door de maatregelen die zijn genomen tegen het coronavirus kunnen deze kinderen niet meer naar voor hen veilige plekken buitenshuis. Ook is het werk van hun eventuele hulpverleners bemoeilijkt door de situatie. Zo gaan medewerkers van de RvdK hiermee om.

De Volkskrant publiceerde op 26 maart het artikel Gemeenten werken aan opvang voor kwetsbare kinderen. Gemeenten en scholen zijn druk bezig om ook opvang te organiseren voor kinderen die vanwege hun thuissituatie niet thuis kunnen blijven. In een aantal gemeenten kunnen deze kinderen al ‘gewoon’ naar school of een andere opvang.

Wat kun je als professional doen als je je zorgen maakt om kinderen in kwetsbare thuissituaties? Het Nederlands Jeugdinstituut geeft tips. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft ook tips voor kinderen. Wat kunnen zij zelf doen als het thuis niet fijn is?

Ook Movisie heeft een artikel met tips voor (sociaal) professionals die werken met kwetsbare gezinnen. Wat kunnen zij doen nu gezinsleden noodgedwongen dichter op elkaar zitten, waardoor het risico op huiselijk geweld groeit?

Stichting Kinderpostzegels Nederland , Augeo Foundation en Het Vergeten Kind riepen een crisisfonds in het leven om kwetsbare kinderen in deze ingrijpende periode te helpen. Geregistreerde jeugdhulpverleners kunnen via www.kwetsbaarthuis.nl een aanvraag indienen voor kinderen die die nu extra hulp nodig hebben. Dit kan alleen voor kinderen die uit huis geplaatst zijn, kinderen die thuis wonen met een jeugdbeschermingsmaatregel, of voor kinderen in AZC’s, de maatschappelijke en vrouwenopvang en in de pleegzorg.

In deze tijd is het belangrijk om extra aandacht te hebben bij vermoedens van huiselijk geweld. Let op de signalen, ga in gesprek of vraag om advies en hulp bij zorgen. Bel bij direct gevaar altijd 112. Advies, hulp en ondersteuning vragen of een melding doen van huiselijk geweld kan via 0800-2000 bij Veilig Thuis. Kinderen kunnen daarnaast terecht bij de Kindertelefoon.

Jongeren met een trauma

ARQ Centrum ’45 maakte het infosheet De coronacrisis doorkomen wanneer je PTSS hebt.

Jongeren met een licht verstandelijke beperking

De overheid heeft een speciale website over het coronavirus gelanceerd voor kwetsbare doelgroepen, zoals mensen met een licht verstandelijke beperking. Uitleghulp Steffie geeft hier op een eenvoudige manier uitleg en tips.

Koraal maakte samen met Taal voor allemaal een brochure over corona in eenvoudige taal en met duidelijke illustraties.

Ook Cordaan biedt tips voor hoe om te gaan met corona. Deze zijn bedoeld voor (ambulante) begeleiders en behandelaren van mensen met psychische klachten en een licht verstandelijke beperking.

Voor jeugdprofessionals

Algemeen

Het Nederlands Jeuginstituut verzamelt informatie voor alle beroepsgroepen in het jeugdveld, onder wie kinder- en jeugdpsychologen en -psychiaters. Voor professionals in de residentiële jeugdzorg is er een aparte pagina met tips.

ARQ ontwikkelt samen met het RIVM, NIVEL en GGD GHOR Nederland kennis over de psychosociale gevolgen bij de uitbraak van COVID-19. De website van ARQ deelt deze kennis voor publiek en professionals.

Geestelijke gezondheidszorg

GGZ Nederland plaatst op hun website actuele informatie over het coronavirus voor de ggz.

De geestelijke gezondheidszorg heeft een eigen richtlijn om de verdere verspreiding van COVID-19 onder patiënten en ggz-professionals zoveel mogelijk te voorkomen.

De NVvP plaatst op hun website alle relevante informatie over de ontwikkelingen rond COVID-19 voor psychiaters.

Jeugdgezondheidszorg

Een overzicht van informatie voor professionals in de jeugdgezondheidszorg staat op de website van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.

Digitale ondersteuning voor hulpverleners

Welke mogelijkheden zijn beschikbaar voor digitale zorg en ondersteuning op afstand? Het Nederlands Jeugdinstituut heeft een aparte pagina over dit thema. Zorg van nu geeft een overzicht van opties die zorg op afstand vergemakkelijken.

Bekijk ook de veelgestelde vragen over corona bij de Nederlandse Zorgautoriteit.

Coronavirus en het sociaal domein

Movisie maakte een dossier over de gevolgen van het coronavirus binnen verschillende thema’s van het sociaal domein. Welke impact heeft de situatie op mensen in een kwetsbare positie en hun hulpverleners?

Onderwijs

Scholen en samenwerkingsverbanden kunnen terecht bij de helpdesk van het Steunpunt Passend Onderwijs.

Meer of andere informatie nodig?

• Voor vragen over de gezondheid van kinderen kun je terecht bij je huisarts, thuisarts.nl, het RIVM of de GGD bij jou in de buurt;
• Jongeren kunnen contact opnemen met JouwGGD, via telefoon, e-mail of chat;
• Hoe blijf je ook mentaal overeind in deze stressvolle periode? MIND verzorgt extra ondersteuning in coronatijd;
• Welke maatregelen treffen instellingen voor jeugd-ggz uit het netwerk van het Kenniscentrum? Deze informatie staat op de websites van deze organisaties.